Professionele vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling
Welke zittingsaanpak past het beste bij jou en het conflict áchter het geschil?
Liep je ‘vast’ tijdens de zitting? Kwam je in een patroon dat niet goed te doorbreken was? Hoe ga je om met deze situaties en kan dat ook anders? Tijdens deze leergang leer je verschillende manieren van zittingsaanpak kennen. Je weet waarom je in bepaalde situaties minder goed uit de verf komt en welke efficiëntere alternatieven je dan hebt. Kortom, welke aanpak past het beste bij de conflictsituatie, maar ook bij jou?
Rechtspraak moet mensen verder helpen, zij dient maatschappelijk effectief te zijn. Volgens de Raad voor de rechtspraak is dat het geval wanneer het recht wordt ingezet om alledaagse problemen van mensen ‘echt op te lossen’. Dat vraagt van rechters dat zij waar het kan, hun conflict oplossend vermogen inzetten en waar het moet, puur juridisch knopen doorhakken en geschillen beslechten.
Conflictoplossend vermogen veronderstelt inzicht in patronen waarin mensen verstrikt kunnen raken en vaardigheden om daarmee om te gaan. Een belangrijk onderdeel van de leergang is het verwerven van een dieper inzicht in het ontstaan van patronen inclusief die van jezelf. Parallel hieraan richten we ons op de uitbreiding, verdieping en verfijning van het arsenaal aan zittingsvaardigheden en onderzoek je de effectiviteit van verschillende aanpakken.
Aan het einde van de leergang heb je geleerd hoe je verschillende kanten van jezelf, ook die je misschien nog niet (zo goed) kende, effectiever kan inzetten in je rechterschap en zittingsvaardigheden en te gebruiken als bron in de ontmoeting met justitiabelen en mensen waarmee je binnen en buiten de rechterlijke organisatie samenwerkt.
Doel
De leergang Professionele vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling heeft als doel om jouw wijze van zitting houden te onderzoeken en te innoveren. Inzicht in en omgaan met conflictpatronen en conflictdiagnose maken daarom deel uit van de training. Zelfonderzoek naar de persoon van de rechter, het profiel en je onderliggende taakopvatting hoort daarbij. Daarnaast worden verschillende wijzen van zitting houden (en de effecten daarvan) onderzocht en beproefd.
Na afloop van de leergang:
- draag je het belang uit van procedurele rechtvaardigheid in de acceptatie van de beslissing;
- demonstreer je een attitude omtrent conflicthantering op zitting;
- ben je in staat om met het oog op maatschappelijk effectieve rechtspraak en procedurele rechtvaardigheid – in gevallen die daar om vragen – niet alleen het geschil te beslechten, maar ook het conflict op effectieve en efficiënte wijze aan te pakken;
- zet je op authentieke wijze jouw persoon in bij de verwezenlijking van procedurele rechtvaardigheid;
- schat je de impact van eigen handelen op anderen adequaat in;
- herken je jouw eigen valkuilen en predisposities en neem je hier regie op;
- geef je vanuit een dienstbare en verbindende houding richting aan de partijen op zitting.
Doelgroep
De leergang Professionele vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling richt zich op rechters en raadsheren met een aantal jaren ervaring. De leergang biedt handvatten om jouw wijze van zitting houden te onderzoeken en te innoveren.
Inhoud
We leggen in deze leergang de nadruk op ontmoetings- en ervaringsgericht leren. De leergang bestaat uit vijf modules waarin steeds een ander thema centraal staat. Een module beslaat twee aaneengesloten dagen verspreid over een periode van ongeveer een jaar. Tussen de modules door komen subgroepen een halve dag bijeen om te reflecteren op de betekenis van het geleerde en ontdekte in de dagelijkse praktijk.
Module 1: Ken uzelf en ontmoet de ander
Hoe ben je als mens en hoe wil je in je vak staan?
‘Ken u zelf’ is het beroemde opschrift op de tempel van Delphi (4e eeuw v Chr.). Dit aforisme is toegeschreven aan ten minste zes wijsgeren waaronder Socrates. Hij vond naast kennis van zaken (wetenschap, logica, ethiek), kennis van het zelf van belang met het oog op de ontluikende democratie: “Een leven dat zichzelf niet onderzoekt, is geen menswaardig leven”. De hedendaagse filosoof Paul van Tongeren benadrukt eveneens het belang van zelfonderzoek met het oog op de ontwikkeling van een levenshouding waarin plaats is voor kwetsbaarheid en ruimte voor de ander (Trouw: 28-10-13).
Voor zelfkennis heb je de samenspraak met de ander nodig en ook het innerlijke gesprek. We nodigen jullie in deze module uit om, net als Socrates, je op te stellen als vragenstellers die niets weten en samen met je gesprekspartners op zoek te gaan naar antwoorden.
Module 2: Jouw interacties binnen het werk
Jezelf als instrument inzetten in de interacties met anderen
Hoe kun je in de rol van rechter jezelf als instrument inzetten in de zittingszaal? Naast zelfkennis en goed leren luisteren naar je lichaam en je gevoel, vraagt het vocabulaire om daarover te kunnen communiceren met partijen. In deze module gaan we in op het gedachtengoed van de Transactionele Analyse (TA) en geweldloze communicatie. We onderzoeken wat de patronen zijn in de interacties met anderen, hoe je de ander echt ontmoet, wat de taal van emoties is en wat effectieve interventies zijn. Ook besteden we aandacht aan het op een effectieve manier erkenning geven aan rechtszoekenden en advocaten, verwachtingsmanagement en hoe je de bocht naar schikken maakt.
In deze module nodigen we je uit om echt contact te maken met jezelf en de ander. Vanuit een open en nieuwsgierige houding ga je op zoek naar wat er in de interactie gebeurt en hoe je daar effectief op kan inspelen in de rol van rechter.
Module 3: Conflictinteractie en conflictkunde
Hoe kunnen ruziepatronen geduid, voorspeld en beïnvloed worden?
Conflicten werken problematische communicatie in de hand en problematische communicatie wakkert conflicten aan. In deze module richten we ons op de communicatiewijzen van ruziënde partijen. We bouwen voort op het gedachtegoed van de TA (Transactionele Analyse) dat inzicht verschaft in de achtergronden van menselijk (conflict)gedrag. Daarnaast onderzoeken we met de Systeemtheorie drie ruziemodellen op basis van de aarde van de voorgaande relatie.
We nodigen jullie in deze module uit om je eigen conflictinteractie te verkennen, om nieuwsgierig te zijn naar de patronen waarin mensen verstrikt kunnen raken en om bewust te experimenteren met verschillende zittingsaanpakken.
Module 4: Zittingsaanpak
Welke zittingsaanpak past het best bij jou en het geschil?
In deze module zoomen wij in op verschillende wijzen waarop je een zitting kan regisseren. Welke aanpak past bij de zaak en past ook bij jou? Je maakt (nader) kennis met drie vormen van aanpak van een zitting: de evaluatieve aanpak (primair gericht op bereiken van een overeenkomst), de probleemoplossende aanpak (Harvard onderhandelen) en de interactionele aanpak (Matrixmethode). Je ervaart wat de krachtige effecten van de verschillende aanpakken zijn en wat het best bij jou past.
In deze module nodigen we je uit om de verschillende aanpakken ter zitting te ontdekken, hiermee te experimenteren en daarop te reflecteren.
Module 5: Integratie en oogsten
Onszelf en elkaar de maat nemen, met onszelf als maat.
Wat heb je ontdekt aan nieuwe inzichten en perspectieven over jezelf als mens en als rechter, over de ander als mens en als rechter, over conflicten en over vaardigheden. Dat vertellen we aan onszelf en elkaar en laten onszelf en elkaar de effecten zien. Wat betekent dit op zitting aan vaardigheden en opstelling? En we stellen onszelf en elkaar vragen als: wat is een herhaling waard, wat is een verdieping waard, wat is een compliment waard, wat is een tevreden gevoel waard, wat is nog een zorg waard? We gaan op die vragen in en stellen de blik vooruit. Hoe houden we onze nieuwe energie en het geleerde vast in de toekomst en in ons team?
We nodigen je uit te reflecteren op je werkwijze en de blik vooruit te richten.
Bijzonderheden
De leergang is toepasbaar op het werk in alle rechtsgebieden en heeft als doel de wijze van zitting houden te onderzoeken en innoveren, in lijn met de visie van de rechtspraak op maatschappelijk effectieve rechtspraak en professionele standaarden. SSR hoopt en verwacht met deze leergang instrumenten aan te reiken die tegemoet komen aan de uitdrukkelijke wens, zoals die ook in de visitatierapporten is weergegeven, om de hedendaagse rechtspraak beter te laten aansluiten bij de behoefte van de samenleving. De leergang bedraagt een jaar; genoeg om de geleerde stof en ontwikkelde vaardigheden te kunnen laten beklijven en tijdens de leergang te oefenen.
Van de deelnemers wordt verwacht dat zij open staan voor een verfrissende aanpak en gemotiveerd zijn om de leergang in alle facetten te doorlopen. Er vindt een intake plaats om zoveel mogelijk maatwerk te kunnen bieden.
Uitvoeringen
Kosten: