Themadag huiselijk geweld

De themadag bestaat uit een plenair deel in de ochtend en workshoprondes in de middag.

Het plenaire deel in de ochtend bestaat uit drie delen:

Huiselijk geweld nader belicht: verklaringen en gevolgen van geweld en verwaarlozing binnen gezinnen door dr. Renate Buisman
Welke patronen liggen ten grondslag aan geweld en verwaarlozing binnen gezinnen en wat zijn de gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen? In deze bijdrage worden de meest recente wetenschappelijke inzichten op dit gebied besproken. Specifiek zal worden ingegaan op de samenhang tussen kindermishandeling en partnergeweld, en de intergenerationele overdracht van geweld binnen gezinnen.

Aparte strafbaarstelling van psychisch geweld door prof. mr. Wilma Dreissen en prof. dr. Janine Janssen
Terecht komt er steeds meer aandacht voor psychisch geweld, want ook deze vorm heeft ernstige consequenties voor slachtoffers. Psychisch geweld kan slachtoffers niet alleen onzeker maken, het kan ook leiden tot trauma. Er is ook een roep om strafrechtelijke aandacht voor psychisch geweld. In dit verband kan gedacht worden aan een aparte strafbaarstelling van psychisch geweld. Wilma Dreissen en Janine Janssen besteden in hun presentatie aandacht aan de volgende vragen: hoe kan psychisch geweld zich manifesteren binnen huiselijk geweld? Waarom is aandacht vanuit het recht belangrijk? Wat zijn voor- en nadelen van een aparte strafbaarstelling van psychisch geweld?

Combizittingen: van project naar vaste werkwijze door mr. Henriette Kernkamp – Maathuis en mr. Tineke van de Grampel
(Ex-) partnergeweld is iedere vorm van geweld tussen partners of ex-partners. Ook een (constante) geweldsdreiging wordt beschouwd als (ex-) partnergeweld. Hierbij gaat het om alle vormen van geweld; fysiek, emotioneel/psychisch, seksueel, financieel, online en stalking. Voor veel van dit soort gedragingen komt op enig moment het strafrecht in beeld en wordt één van de partijen gedagvaard. Vaak blijken er nog meer problemen te spelen. Zo kunnen er problemen zijn met het gezag of de omgangsregeling of kan er bijvoorbeeld sprake zijn van een problematische (v)echtscheiding en lopen er bij de rechtbank Rotterdam civiele procedures op ook die punten. In Rotterdam hebben we een aanpak ontwikkeld, de Pilot geïntegreerde aanpak huiselijk geweld, waarbij deze civiele procedures worden meegenomen tijdens de strafzaak. Hierdoor is er in zogenoemde combi-zittingen aandacht voor alle onderliggende problematiek en ontstaat ter zitting een compleet beeld van de situatie.

Tijdens de middag worden er een aantal workshops verzorgd. Een greep uit het aanbod (wordt aangevuld):

Combizittingen: de praktijk en de procedures door mr. Henriette Kernkamp – Maathuis, mr. Tineke van de Grampel en mr. Ülkü Altintas
In deze workshop gaan de sprekers nader in op de verschillende civiele procedures en de tips en tricks voor de behandeling hiervan tijdens de combizittingen. Aan bod komt informatie die de OvJ nodig heeft om tot een passende aanpak/eis in de strafzaak te komen.

“Hebben we er alles aan gedaan?” Stalking en Pilot Slachtofferdevice door Alfred Folkeringa, Roy Zeestraten en Kim den Boer
De afgelopen jaren werden gemiddeld 43 vrouwen per jaar omgebracht. Dit is gemiddeld 1 dodelijk slachtoffer per 8 dagen in Nederland! Bij het merendeel bleek de (ex-) partner betrokken. Hoe geven justitiepartners invulling aan de (strafrechtelijke) aanpak van dit maatschappelijk probleem? Doen we er -redelijkerwijs- alles aan om slachtoffers te beschermen en belagers te begrenzen? In deze workshop vertelt een vader en (oud)politieman het verhaal over de brute dood van zijn dochter. Zijn boodschap is opgenomen en in een korte film verwerkt. Naar aanleiding van deze film gaan we in gesprek om de vraag te beantwoorden: Hebben we er (gezamenlijk) alles aan gedaan?

Hoe kunnen we de aanpak, vanuit de justitieketen, versterken én welke verantwoordelijkheid heb jij hier zelf in?  De (oud)politieman hoopt dat deze film professionals aanzet om geen genoegen te nemen met minder als er meer is zodat de dood van zijn dochter niet helemaal voor niets geweest.

In de workshop willen we ook in gesprek over betere bescherming van slachtoffers. Om het veiligheidsgevoel van slachtoffers van stalking te vergroten en incidenten tussen plegers en slachtoffers zoveel mogelijk te voorkomen, wordt in de regio Rotterdam-Rijnmond het slachtofferdevice ingezet. Dit device, dat het slachtoffer bij zich draagt, is via GPS verbonden met de enkelband van de pleger. Zo kan het slachtoffer gewaarschuwd worden wanneer slachtoffer en pleger bij elkaar in de buurt komen. Ook buiten het verboden gebied. We delen graag de werkwijze en de éérste ervaringen met dit device.

Cultuur en geweld in afhankelijkheidsrelaties door prof. dr. Janine Jansen
Opvatting over hoe mannen en vrouwen zich horen te gedragen en hoe het gezins- en familieleven er uit horen te zien, worden mede beïnvloed door de culturele achtergrond van mensen. Die opvattingen hebben ook invloed op het al dan niet veroordelen van geweld in afhankelijkheidsrelaties. In deze workshop wordt stil gestaan bij deze culturele factoren. Er wordt onder andere ingegaan op besnijdenis van meisjes, huwelijksdwang, huwelijkse gevangenschap, achterlating, kortom gedragingen die onder de noemer ‘eergerelateerd geweld’ worden geschaard. Op welke manier besteedt de politie in dit soort zaken aandacht aan culturele verklaringen en wat heeft dat voor gevolgen voor de verdere rechtsgang?

Hechtingsgerichte behandeling van partnergeweld door Hester Mobach
Hechting speelt een belangrijke rol in de overdacht van geweldspatronen over generaties heen. De behandeling van partnergeweld en kindermishandeling wordt daarom ook steeds hechtingsgerichter. In deze workshop geeft Hester Mobach een inkijkje in de dagelijkse behandelpraktijk van partnergeweld. Hoe herken je verschillende relatiepatronen die tot geweld leiden? En hoe ziet een hechtingsgerichte behandeling van een gezin of een stel  waar geweld speelt er uit?

De benadering van huiselijk geweld plegers om geweld te stoppen door Prof. Dr. Arno van Dam
Waarom plegen mensen huiselijk geweld? Wat zijn de omstandigheden en onderliggende motieven waardoor mensen tot deze daden komen? In deze workshop worden de verschillende dynamieken besproken die achter huiselijk geweld schuil kunnen gaan en welke interventies er richting de pleger gedaan kunnen worden om kans op recidive of ernstiger geweld te verminderen. In de workshop zal er ook stilgestaan worden bij de effecten van juridische maatregelen op het hulpverleningstraject.

Mediation en Huiselijk Geweld door Marlène Panis en Bernette Boukema
In huiselijk geweldzaken lopen vaak civiele procedures en strafrechtelijke procedures naast elkaar of door elkaar heen, bijvoorbeeld als er sprake is van een echtscheidingsprocedure en een aangifte van huiselijk geweld. Mediation is in beide procedures een mogelijkheid om met elkaar in gesprek te gaan en tot afspraken te komen. Maar wanneer is mediation een optie en wanneer niet? Hoe beoordeel je als professional of een aanbod voor mediation zinvol is? Wat biedt dan meer soelaas: Mediation naast Rechtspraak of Mediation in Strafzaken of is een combinatie mogelijk en hoe werkt dat dan?

In deze interactieve workshop verken je aan de hand van voorbeelden uit de praktijk onder begeleiding van twee ervaren mediationfunctionarissen, waarvan één ook werkt als mediator in strafzaken, de mogelijkheden, onmogelijkheden, voordelen en contra-indicaties van mediation in straf-, en in familiezaken of in een combinatie daarvan, waarbij sprake is (geweest) van huiselijk geweld.